Poradnik VAT nr 6 (390) z dnia 20.03.2015
Kasy fiskalne od 1 marca 2015 r. – czy można przesunąć termin realizacji tego obowiązku?
1. Kto jest zobowiązany do stosowania kas rejestrujących od 1 marca br.?
Przepisy ustawy o VAT nakładają obowiązek stosowania kas fiskalnych na podatników dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.
Zatem jedynym kryterium decydującym o obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących jest rodzaj odbiorcy sprzedawanych przez podatnika usług lub towarów, natomiast nieistotny jest tu status prawny sprzedawcy (producent, hurtownik), jak również fakt dokumentowania sprzedaży fakturami.
Treść rozporządzenia dostępna jest w serwisie www.przepisy.gofin.pl |
Od 1 stycznia 2015 r. w związku z wejściem w życie nowego rozporządzenia w sprawie zwolnień, katalog czynności, które bezwzględnie muszą być ewidencjonowane w kasie fiskalnej uległ znacznemu rozszerzeniu. Mowa tu jest o świadczeniu usług:
- naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),
- wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
- badania i przeglądów technicznych pojazdów,
- opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów,
- prawniczych (z wyjątkiem czynności notarialnych),
- doradztwa podatkowego,
- związanych z wyżywieniem (PKWiU 56), wyłącznie: świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo oraz usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych – katering (nie dotyczy usług świadczonych na pokładach samolotów i usług stołówek świadczonych przez placówki oświatowe dla uczniów, studentów i innych podopiecznych oraz nauczycieli i personelu),
- fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych,
oraz dostawy perfum i wód toaletowych (PKWiU 20.42.11.0) z wyłączeniem dostaw na podkładach samolotów.
Wyłączenie wymienionych czynności z prawa do jakichkolwiek zwolnień nie oznacza jednak, że wykonujący je podatnicy musieli stosować kasy rejestrujące od 1 stycznia 2015 r.
Z przepisu przejściowego zawartego w § 9 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia wynika, że podatnicy kontynuujący po dniu 31 grudnia 2014 r. wykonywanie ww. usług, których obroty na rzecz osób fizycznych nie przekroczyły w 2014 r. 20.000 zł, mogli korzystać ze zwolnienia z ewidencjonowania tych usług jedynie do dnia 28 lutego 2015 r.
Zatem od 1 marca 2015 r. obowiązek stosowania kas rejestrujących mają m.in.: doradcy podatkowi, prawnicy, lekarze, warsztaty samochodowe, zakłady kosmetyczne i lokale gastronomiczne, jeśli kontynuują w bieżącym roku świadczenie usług dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych.
Przykład
Joanna Z. od 2011 r. prowadzi gabinet kosmetyczny. Do końca 2014 r. korzystała ze zwolnienia z ewidencjonowania ze względu na wysokość obrotów. Dnia 12 stycznia 2015 r. wykonała usługę kosmetyczną na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Oznacza to, że od 1 marca 2015 r. zobowiązana była rozpocząć ewidencjonowanie tych usług w kasie fiskalnej. |
Do rozpoczęcia ewidencjonowania z dniem 1 marca br. zobligowani zostali również podatnicy, którzy korzystali ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania do dnia wejścia w życie nowego rozporządzenia jednak na podstawie nowych regulacji nie mają prawa do dalszego korzystania z tego zwolnienia.
Zgodnie bowiem z § 8 ust. 2 rozporządzenia w sprawie zwolnień, w przypadku podatników, którzy:
1) nie przestali spełniać warunków do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przed 1 stycznia 2015 r.,
2) nie zostali zwolnieni z obowiązku ewidencjonowania na podstawie § 2 i § 3
– zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania straciło moc z dniem 1 marca 2015 r.
Przykład
Podatnik świadczy usługi budowlane dla osób prywatnych. W związku z przekroczeniem limitu obrotów do końca 2014 r. korzystał ze zwolnienia z ewidencjonowania ze względu na ilość usług oraz liczbę odbiorców. W 2015 r. zwolnienie to nie znalazło się w katalogu czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania. Zakładając, że podatnik nie może korzystać z innego tytułu zwolnieniowego (zapłata za świadczone usługi dokonywana jest gotówką), to od 1 marca br. musiał on rozpocząć ewidencjonowanie świadczonych usług w kasie fiskalnej. |
2. Sankcje za naruszenie obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kasy
W myśl art. 111 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku stwierdzenia, że podatnik narusza obowiązek ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej ustala za okres do momentu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
Powyższy przepis ustawy o VAT nie precyzuje, czy utrata prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego dotyczy zakupu wszystkich towarów i usług, czy tylko tych, które związane są ze sprzedażą podlegającą ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kas rejestrujących. Decydująca w tej kwestii pozostaje więc nadal uchwała NSA z dnia 16 listopada 1998 r., sygn. akt FPS 7/98, w której stwierdzono, iż utrata prawa do odliczenia podatku naliczonego dotyczy wyłącznie tej części podatku, która związana jest ze sprzedażą dokonywaną na rzecz osób fizycznych.
Takie też stanowisko prezentują organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 22 kwietnia 2011 r., nr IPPP2-443-89/11-2/IZ stwierdził, iż: "(…) Dokonując analizy przepisu art. 111 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, iż odnosi się on do tej kwoty podatku naliczonego, jaka jest związana z towarami i usługami związanymi ze sprzedażą, która podlega obowiązkowi ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej, a nie została na niej zarejestrowana. Z powołanego przepisu wynika bezspornie, iż odnosi się on do obowiązku ewidencji sprzedaży dokonywanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Zatem sankcja za naruszenie ww. obowiązku może obejmować jedynie podatek naliczony w tej części, w jakiej odnosi się on do sprzedaży, która winna zostać zarejestrowana przy użyciu kasy fiskalnej. (…)"
W tym miejscu warto przypomnieć, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 29 lipca 2010 r., w sprawie C-188/09, uznał, iż art. 111 ust. 2 ustawy o VAT jest zgodny z przepisami dyrektywy w sprawie VAT, a państwo członkowskie ma prawo do jego stosowania.
Dodatkowym skutkiem zainstalowania kasy fiskalnej po obowiązującym terminie jest bezpowrotna utrata prawa do skorzystania z ulgi na zakup kasy.
Prawo do częściowego zwrotu kwoty wydatkowanej na zakup kas rejestrujących przysługuje podatnikowi na mocy art. 111 ust. 4 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania, w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku od towarów i usług), nie więcej jednak niż 700 zł.
3. Czy jest możliwe odroczenie terminu instalacji kasy?
Prawodawca w żadnym z przepisów ustawy o VAT czy w wydanych na ich podstawie aktach wykonawczych dotyczących kas nie zawarł regulacji umożliwiającej organom podatkowym indywidualnych zwolnień z obowiązku ewidencjonowania. Wszystkie zwolnienia określone są w rozporządzeniu w sprawie zwolnień i są to zwolnienia albo ze względu na osiągane obroty, albo ze względu na rodzaj wykonywanych czynności.
W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika, zapis zawarty w art. 48 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) dopuszcza odraczanie obowiązujących terminów podatkowych.
W związku z tym podatnik, który z przyczyn obiektywnych nie może dotrzymać obowiązującego terminu rozpoczęcia ewidencji, powinien zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o odroczenie tego terminu (ale nie o zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania). Wniosek o odroczenie terminu instalacji kasy musi być złożony w urzędzie skarbowym przed obowiązującym terminem rozpoczęcia ewidencjonowania, bowiem wniosek złożony po tym terminie nie podlega rozpatrzeniu.
Nie ma również prawnych możliwości przywrócenia terminu do jego złożenia, ponieważ termin rozpoczęcia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących jest terminem prawa materialnego i jako taki nie podlega przywróceniu. Bez znaczenia jest tu również fakt złej czy dobrej woli podatnika, czy też przyczyny obiektywne, które nie pozwoliły podatnikowi złożyć przedmiotowego wniosku.
Zaznaczyć należy, że organ podatkowy nie ma żadnych możliwości prawnych rozpatrzenia wniosku złożonego po terminie. Nie może być również rozpatrywany wniosek o przywrócenie terminu do jego złożenia w związku z czym urząd umarza postępowanie.
Ustawodawca w art. 48 Ordynacji podatkowej określając warunki odroczenia terminu użył sformułowania "ważny interes podatnika", ale pojęcie to nie zostało w tej ustawie szczegółowo zdefiniowane. Ocena danej sytuacji i przesłanek do odroczenia terminu, leży zatem wyłącznie w gestii organu podatkowego. W przypadku terminu wprowadzenia kas rejestrujących muszą być to okoliczności obiektywne, na które podatnik nie ma bezpośredniego wpływu, a które nie pozwalają mu na wywiązanie się z obowiązującego terminu.
4. Zaprzestanie sprzedaży dla osób fizycznych szansą na uniknięcie sankcji
Skutkiem zainstalowania kasy po obowiązującym terminie (przy jednoczesnym dokonywaniu sprzedaży na rzecz osób prywatnych) jest bezpowrotna utrata prawa do skorzystania z ulgi na zakup kasy oraz zastosowanie przez urząd skarbowy sankcji wynikającej z art. 111 ust. 2 ustawy o VAT (nie dotyczy to osób fizycznych, które za ten sam czyn odpowiadają za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe).
Jak się wydaje jedynym sposobem uniknięcia sankcji czy też grzywny, o których mowa powyżej jest czasowe zaprzestanie przez podatnika sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych.
Podatnicy nie mogą bowiem ponosić konsekwencji za nieewidencjonowanie sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, jeśli takiej sprzedaży w ogóle nie prowadzą.
W interpretacji indywidualnej z 28 października 2013 r., nr ILPP2/443-741/13-2/EN, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził, iż obowiązek ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas rejestrujących uzależniony jest od wystąpienia sprzedaży, która podlegać będzie obowiązkowi ewidencjonowania przy ich użyciu. Zaznaczył także, że przepisy ustawy o VAT nakładają na podatnika obowiązek ewidencjonowania sprzedaży, a nie obowiązek zainstalowania kasy. W rozpatrywanej sprawie, podatnik w związku z przekroczeniem limitu obrotów, obowiązany był od dnia 1 marca 2013 r. do ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej każdej sprzedaży na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Jednak jak czytamy ww. interpretacji: "(…) z uwagi na fakt, że w okresie od 1 marca do 30 kwietnia 2013 r. Wnioskodawca nie dokonywał sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych nie był on zobowiązany do zakupu kasy rejestrującej. Natomiast Zainteresowany miał obowiązek zainstalowania kasy fiskalnej przed dokonaniem pierwszej sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych, tj. od 1 maja 2013 r. (…)"
W cytowanej interpretacji Dyrektor IS odniósł się również do możliwości skorzystania przez podatnika z ulgi na zakup kasy, o której mowa w art. 111 ust. 4 ustawy o VAT. W analizowanym stanie faktycznym, podatnik dokonał zgłoszenia o miejscu instalacji i liczbie kas fiskalnych 19 kwietnia 2013 r. informując jednocześnie naczelnika urzędu skarbowego, że z dniem 1 maja 2013 r. zamierza rozpocząć ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Zdaniem organu podatkowego, podatnik który przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania obrotu złożył pisemne zgłoszenie o liczbie kas rejestrujących i miejscu ich używania, rozpoczął ewidencjonowanie w obowiązującym terminie i posiada dowód zapłaty całej należności za kasę rejestrującą wypełnił przesłanki określone przepisami prawa, uprawniające go do skorzystania z ulgi na jej zakup.
Zatem, jeśli podatnik zaprzestał czasowo sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, to nie ma obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej. W takim przypadku, termin utraty prawa do zwolnienia podmiotowego nie jest dla niego terminem rozpoczęcia ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy fiskalnej. Kasę powinien zainstalować i ufiskalnić najpóźniej w dniu dokonania sprzedaży na rzecz osoby prywatnej. Ponadto, jeśli przed tym dniem spełni wszystkie warunki określone w rozporządzeniu w sprawie odliczeń m.in. zawiadomi urząd skarbowy o liczbie kas i miejscu ich używania – to przysługuje mu prawo do skorzystania z ulgi na zakup tej kasy.
www.KasaFiskalna.pl - Instalacja i użytkowanie kas:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.PodatekVAT.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI - Kasy fiskalne
Darmowe druki aktywne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY - Podatek VAT
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
|