Poradnik VAT nr 11 (467) z dnia 10.06.2018

Realizacja ulgi z tytułu zakupu kasy w trakcie zawieszenia działalności

Z początkiem 2018 r. rozpocząłem prowadzenie sezonowej działalności gospodarczej polegającej na wypożyczaniu nart. Korzystam ze zwolnienia podmiotowego z VAT. W marcu br. przekroczyłem limit obrotów 20.000 zł liczony proporcjonalnie do okresu wykonywania sprzedaży. Od kwietnia br. do końca października zawiesiłem działalność gospodarczą. Czy jest możliwe zakupienie kasy w trakcie jej zawieszenia i jednocześnie skorzystanie z ulgi przysługującej na jej zakup?

Z przepisów ustawy o VAT, a w szczególności z jej art. 111 ust. 4 wynika, że podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł.

Natomiast szczegółowe zasady, warunki i tryb odliczania kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, zostały określone w rozporządzeniu w sprawie odliczeń.

Aby skorzystać z przysługującej ulgi na zakup kasy, podatnik musi spełnić wszystkie warunki określone zarówno w ustawie, jak i w rozporządzeniu w sprawie odliczeń, a mianowicie:

• posiadać dowód zapłaty całej należności za kasę rejestrującą,
   
• złożyć w urzędzie skarbowym przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania pisemne zgłoszenie o liczbie kas rejestrujących i miejscu (adresie) ich używania do ewidencjonowania (w przypadku podatników, którzy zamierzają stosować do ewidencjonowania tylko jedną kasę rejestrującą, zawiadomienie może być dokonane na formularzu zgłoszenia o miejscu instalacji kasy rejestrującej),
   
• rozpocząć ewidencjonowanie nie później niż w obowiązującym terminie, przy użyciu kas rejestrujących nabytych w okresie, kiedy były objęte ważnym potwierdzeniem, że kasy te spełniają funkcje wymienione w art. 111 ust. 6a ustawy oraz kryteria i warunki techniczne, którym muszą odpowiadać.

Sposób rozliczenia ulgi na zakup kas rejestrujących przez podatników zwolnionych podmiotowo (lub przedmiotowo z VAT) reguluje art. 111 ust. 5 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku, gdy podatnik rozpoczął ewidencjonowanie obrotu w obowiązujących terminach i wykonuje wyłącznie czynności zwolnione od podatku bądź też jest podatnikiem, u którego sprzedaż jest zwolniona od podatku ze względu na wysokość osiąganych obrotów, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty, o której mowa, na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, w terminie do 25. dnia od daty złożenia wniosku przez podatnika.

Z kolei dane, jakie powinien zawierać wniosek o zwrot ulgi, zostały wymienione w § 4 ust. 2 rozporządzenia w sprawie odliczeń. W myśl tego przepisu wniosek taki powinien zawierać: imię i nazwisko lub nazwę firmy, dane adresowe oraz numer identyfikacji podatkowej.

Jak wynika z pytania, Czytelnik przekroczył limit uprawniający do zwolnienia z obowiązku stosowania kasy fiskalnej w marcu 2018 r., w związku z czym - co do zasady - powinien rozpocząć ewidencjonowanie po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym limit ten został przekroczony, czyli od 1 czerwca 2018 r. Czytelnik zawiesił jednak prowadzenie działalności gospodarczej na okres od kwietnia do października br.

Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia zawieszenia działalności gospodarczej. Kwestia ta obecnie uregulowana jest w przepisach ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646). Zgodnie z art. 23 ust. 1 tej ustawy przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni. Podatnik sam zatem ustala na jaki okres i począwszy od którego miesiąca chce zawiesić działalność. W czasie zawieszenia prowadzonej działalności gospodarczej, przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jednakże w okresie zawieszenia działalności podatnik musi wykonywać wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa. W czasie trwania zawieszenia działalności podatnik ma m.in. prawo do wykonywania wszelkich czynności niezbędnych do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przyjmowania należności lub regulowania zobowiązań powstałych przed datą zawieszenia, jak też do zbywania własnych środków trwałych i wyposażenia (art. 25 ust. 2 ww. ustawy).

Na temat zakupu kasy w trakcie zawieszenia działalności wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w wydanej interpretacji indywidualnej w dniu 11 września 2013 r., nr ILPP2/443-517/13-3/AD. Przede wszystkim zwrócił uwagę, że moment zakupu kasy rejestrującej w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej nie jest uregulowany ani w przepisach ustawy VAT ani w zakresie kas rejestrujących.

W tym zakresie czytamy: "(...) biorąc pod uwagę ogólne zasady dotyczące ewidencji obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących, uznać należy, że w opisanej sytuacji Podatnik zakupu kasy rejestrującej w celu ewidencjonowania sprzedaży powinien dokonać przed faktycznym rozpoczęciem sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych (przed faktycznym rozpoczęciem ewidencjonowania), tj. po wznowieniu działalności.

W rezultacie należy stwierdzić, że w okresie zawieszenia działalności gospodarczej Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zakupu kasy rejestrującej. Natomiast Zainteresowany ma obowiązek zainstalowania kasy fiskalnej przed dokonaniem pierwszej sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych po wznowieniu działalności. (...)"

Z kolei w zakresie prawa do odliczenia kwoty ulgi przysługującej z tytułu zakupu kasy w trakcie zawieszenia działalności wyjaśnienia udzielił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, który w interpretacji indywidualnej z dnia 21 kwietnia 2011 r., nr IPPP2/443-87/11-2/JW stwierdził, że: "(...) w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej (...) Wnioskodawczyni nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty wydatkowanej na zakup kasy rejestrującej, bowiem Strona w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej nie rozpocznie ewidencjonowania obrotów i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej a odliczenia można dokonać w deklaracji podatkowej dla podatku od towarów i usług za okres rozliczeniowy, w którym rozpoczęto ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego. (...)"