Ulga tylko przy nabyciu pierwszej kasy rejestrującej

Ulga na zakup kasy przysługuje jedynie przy nabyciu kas rejestrujących zgłoszonych przez podatnika na dzień rozpoczęcia ewidencjonowania, tzw. pierwszych kas. Wszystkie inne kasy nabyte po dokonaniu pierwszego zgłoszenia - np. wymieniane z uwagi na zużycie, rozszerzenie działalności gospodarczej, czy też w związku z wznowieniem uprzednio zawieszonej lub zakończonej działalności - nie korzystają już z określonego w przepisach uprawnienia, które zostało skonsumowane przez podatnika na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania.

STAN FAKTYCZNY:

Sprawa dotyczyła podatnika, któremu odmówiono zwrotu kwoty 700 zł wydatkowanej na zakup kasy rejestrującej. Organ podatkowy argumentując swoje stanowisko wskazał, że w okresie od 2 listopada 2000 r. do 31 grudnia 2001 r. podatnik prowadził działalność gospodarczą. W maju 2014 r. ponownie rozpoczął prowadzenie działalności, w ramach której od 27 maja 2014 r. sprzedaż ewidencjonuje w kasie rejestrującej. Organ uznał, że podatnik, podejmując ponownie działalność gospodarczą w niezmienionej formie prawnej (z tym samym NIP), uczynił to jako podmiot ją kontynuujący a nie jako podmiot rozpoczynający jej wykonywanie. W związku z czym nie przysługiwało mu prawo do zwrotu kwoty wydatkowanej na zakup kasy rejestrującej. W ocenie organu, obowiązek instalacji kasy i prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego wystąpił u podatnika w trakcie prowadzenia pierwszej działalności gospodarczej i jedynie wówczas mógł wystąpić o zwrot kwoty wydatkowanej na zakup kasy.

Podatnik nie zgadzając się z takim rozstrzygnięciem złożył skargę do WSA w Olsztynie, który uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie. Organ podatkowy zaskarżył ten wyrok w całości.

SĄD ORZEKŁ:

NSA uznał, że skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie. Jak wyjaśnił, w przypadku osób fizycznych będących podatnikami VAT, zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT w wyniku likwidacji działalności, a następnie ponowne rozpoczęcie ich wykonywania powoduje, iż mamy do czynienia z tym samym podatnikiem posługującym się tym samym NIP. Oznacza to, że wznowienie działalności po przerwie spowodowanej uprzednią jej likwidacją nie ma wpływu na byt osoby fizycznej, jako podatnika. Nie ma przy tym znaczenia odmienny przedmiot wznowionej działalności gospodarczej.

Skoro zatem podatnik VAT w ramach poprzedniej swojej działalności miał prawo do wykorzystania ulgi, o której obecnie mowa jest w art. 111 ust. 4 ustawy o VAT, nie ma podstaw do przyznania mu ponownie tego uprawnienia z uwagi na wznowienie działalności gospodarczej.

Sąd podkreślił, że dzień "rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania" winien być utożsamiany z dniem, w którym u podatnika wystąpi obowiązek ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Oznacza to pierwszy dzień, w którym podatnik jest obowiązany rozpocząć ewidencjonowanie przy użyciu kas rejestrujących.

Tym samym, kolejne kasy, nabywane przez danego podatnika po dniu powstania u niego obowiązku ewidencjonowania, nie są już objęte tym uprawnieniem. Wyklucza to z dyspozycji tego przepisu kasy nabyte w związku z rozszerzeniem działalności przez podatnika (otwarciem nowych punktów kasowych), skoro nie są kasami zgłoszonymi na dzień powstania obowiązku ewidencjonowania, jak również przypadki nabycia kas w sytuacjach, gdy podatnik wznawia zlikwidowaną działalność gospodarczą, a obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach za pomocą kas rejestrujących zaistniał u niego już w ramach zlikwidowanej uprzednio działalności.

(wyrok NSA z dnia 7 września 2017 r., sygn. akt I FSK 2312/15)

Komentarz redakcji

Podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania, w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł. W jednolitym generalnie orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest stanowisko, że prawo do odliczenia ulgi na zakup kas fiskalnych może być przez podatnika wykorzystane tylko raz, tj. w momencie pierwszego zakupu tych kas w związku z powstaniem u niego obowiązku ich stosowania. Tak orzekł m.in. NSA w wyrokach z dnia 26 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 494/12 oraz z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt I FSK 34/15).