Kiedy sprzedaż usług podlega zwolnieniu z rejestrowania w kasie fiskalnej?

W sierpniu 2015 r. rozpocząłem prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług nauczania języków obcych oraz tłumaczeń. Usługi te świadczę zarówno na rzecz osób prywatnych, jak i firm. Czy mogę korzystać ze zwolnienia z ich ewidencjonowania w kasie fiskalnej?

Zgodnie z § 2 ust. 1 w związku z poz. 31 załącznika do ww. rozporządzenia "Usługi w zakresie edukacji" (o symbolu PKWiU ex 85) – z wyłączeniem:

usług w zakresie pozaszkolnych form edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych (PKWiU 85.51.10.0),
usług świadczonych przez szkoły tańca i instruktorów tańca (PKWiU 85.52.11.0),
usług świadczonych przez szkoły nauki jazdy (PKWiU 85.53.11)

w danym roku podatkowym (nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r.) korzystają ze zwolnienia przedmiotowego z ewidencjowania przy użyciu kasy rejestrującej.

Jak wynika z pytania, oprócz świadczenia ww. usług, podatnik wykonuje usługi tłumaczeń, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego.

Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
dostępna jest w serwisie
www.klasyfikacje.gofin.pl

Zatem należy przeanalizować, czy w opisywanym przypadku podatnik może korzystać ze zwolnienia podmiotowego ze względu na osiągane obroty (zakładając, że wcześniej nie utracił do tego prawa) lub zwolnienia podmiotowo-przedmiotowego z tytułu udziału obrotów zwolnionych z ewidencjonowania w obrotach ogółem.

» Zwolnienie ze względu na wysokość osiąganych obrotów

W przypadku podatnika rozpoczynającego po dniu 31 grudnia 2014 r. dostawę towarów lub świadczenie usług m.in. na rzecz osób prywatnych zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym przysługuje, jeżeli przewidywany przez niego obrót z tego tytułu nie przekroczy w danym roku, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności, kwoty 20.000 zł (§ 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia).

Pamiętać należy, że przy ustalaniu, czy limit zwolnienia z ewidencjonowania w kasie fiskalnej został przekroczony, należy wziąć pod uwagę jedynie sprzedaż dla osób prywatnych i rolników ryczałtowych (pomijając sprzedaż dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą).

Istotne jest, iż nie wyłącza się z tej kwoty sprzedaży usług (i towarów), które na mocy rozporządzenia w sprawie zwolnień zostały zwolnione przedmiotowo z ewidencjonowania i wymienione są w załączniku do tego rozporządzenia, np. usług w zakresie edukacji.

Przykład

Podatnik 6 sierpnia 2015 r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej (nauka języków obcych oraz tłumaczeń) i w dniu 11 sierpnia wykonał pierwszą usługę na rzecz osoby fizycznej.

Limit obrotów uprawniających do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania powinien wyliczyć według następującego wzoru:

A = B × C/D

gdzie:

A	–	oznacza graniczną kwotę obrotu w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, której przekroczenie powoduje utratę zwolnienia,
B	–	oznacza limit określony w rozporządzeniu, czyli 20.000 zł,
C	–	oznacza liczbę dni prowadzenia sprzedaży, jaka pozostała do końca roku (w opisywanej sytuacji od dnia 11 sierpnia 2015 r.),
D	–	oznacza liczbę dni w roku podatkowym.

Z wyliczenia wynika, iż limit ten wynosi 7.835,62 zł.

Załóżmy, że liczone narastająco obroty na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej dnia 2 października 2015 r. osiągnęły wartość 7.840 zł. W związku z tym podatnik utracił prawo do zwolnienia i będzie musiał rozpocząć ewidencjonowanie obrotów w kasie od 1 stycznia 2016 r., tj. po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym limit został przekroczony (§ 5 ust. 2 rozporządzenia w sprawie zwolnień).

Wskazać jednak należy, że po 1 stycznia 2016 r. podatnik – co do zasady – obowiązany będzie do rejestracji za pomocą kasy fiskalnej, jedynie sprzedaży nieobjętej zwolnieniem przedmiotowym z obowiązku ewidencjonowania, tj. usług tłumaczeń. Jednakże w tym miejscu warto dodać, że ma on dodatkową możliwość skorzystania ze zwolnienia z ewidencjonowania tych usług ze względu na formę płatności.

Kalkulator limitu uprawniającego do zwolnienia
z kasy dostępny jest w serwisie
www.kalkulatory.gofin.pl

Zwolnienie ze względu na formę zapłaty określone w poz. 38 załącznika do rozporządzenia ma zastosowanie, w przypadku, gdy świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem. Ponadto z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie musi wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Jeżeli jednak zapłata za świadczone usługi tłumaczeń jest (będzie) dokonywana gotówką, to ww. zwolnienie nie będzie miało zastosowania.

» Zwolnienie ze względu na strukturę obrotów

Podatnik, którego obroty na rzecz osób fizycznych przekraczają (nawet znacznie) kwotę limitu uprawiającego do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, ma możliwość korzystania z tego zwolnienia w zakresie całej działalności, pod warunkiem, że przeważająca ich część dotyczy sprzedaży zwolnionej przedmiotowo z ewidencjonowania.

Powyższe zwolnienie określone jest w § 3 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień. Zgodnie z tym przepisem w przypadku podatnika rozpoczynającego sprzedaż po 31 grudnia 2014 r. zwolnienie z ewidencjonowania w danym roku podatkowym dotyczy sprzedaży towarów i usług, jeżeli przewidywany przez podatnika udział procentowy obrotu:

a) za okres pierwszych sześciu miesięcy wykonywania tych czynności,

b) za okres do końca roku, w przypadku gdy okres wykonywania tych czynności w roku podatkowym jest krótszy niż sześć miesięcy

– będzie wyższy niż 80%.

Podatnik korzystający ze zwolnienia na mocy § 3 ust. 1 pkt 4 lit. b), u którego udział procentowy obrotu za okres do końca roku podatkowego jest równy albo niższy niż 80% traci prawo do tego zwolnienia po upływie dwóch miesięcy od zakończenia tego roku podatkowego (§ 5 ust. 6 rozporządzenia).

Przykład

Podatnik w sierpniu 2015 r. rozpoczął świadczenie usług nauczania języków obcych (PKWiU 85.59) przede wszystkim na rzecz osób fizycznych. Ponadto w niewielkim zakresie na rzecz tych osób świadczy usługi tłumaczeń. Usługi w zakresie edukacji (z pewnymi wyłączeniami, które jednak nie mają tutaj zastosowania) wymienione są w poz. 31 załącznika do rozporządzenia, jako czynność zwolniona z ewidencjonowania, natomiast usługi tłumaczeń nie podlegają temu zwolnieniu. Podatnik przewiduje, iż obrót ze sprzedaży usług nauczania języków obcych (świadczonych dla osób prywatnych) planowanych do zrealizowania do końca roku, będzie wyższy niż 80% całego obrotu na rzecz tych osób. W związku z tym nie będzie miał obowiązku instalowania kasy rejestrującej.

Jeśli rzeczywisty obrót do końca 2015 r. nie będzie spełniał powyższego warunku (sprzedaż usług w zakresie edukacji będzie równa lub niższa niż 80%), to podatnik – co do zasady – będzie musiał rozpocząć ewidencjonowanie sprzedaży usług tłumaczeń od 1 marca 2016 r.