Gazeta Podatkowa nr 87 (1337) z dnia 31.10.2016

Zwolnienia z kas w 2017 r.

Co do zasady, podatnicy, którzy dokonują sprzedaży m.in. na rzecz osób prywatnych, sprzedaż tę muszą ewidencjować w kasie fiskalnej. Jednakże rozporządzeniem w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących Ministerstwo Finansów zwolniło z obowiązku stosowania kas rejestrujących niektóre czynności oraz grupy podatników. Rozporządzenie to przestaje obowiązywać z dniem 1 stycznia 2017 r.

Na stronie internetowej RCL opublikowano projekt nowego rozporządzenia, które będzie określało zasady zwolnień. Jak wynika z uzasadnienia do tego projektu, przy jego opracowywaniu uwzględniono uwarunkowania techniczno-organizacyjne wykonywania niektórych czynności, a także specyfikę niektórych świadczeń. Przy czym projekt ten zasadniczo powiela dotychczasowe przepisy i ma obowiązywać tylko przez 2017 r., z uwagi na planowane prace mające na celu modernizację całego systemu dotyczącego ewidencjonowania sprzedaży w kasach. Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2017 r., z wyjątkiem § 9, który wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Zwolnienia wymienione w załączniku

Projekt rozporządzenia przewiduje, analogicznie jak obecnie, zwolnienie dla czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia. Katalog tych czynności nie ulegnie zasadniczo zmianom. Jednakże w pozycji 38 i 39 załącznika do projektu rozporządzenia proponuje się uzupełnienie zapisów. Obecne zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania zależy m.in. od formy dokonania płatności (zapłata za wykonaną czynność następuje za pośrednictwem poczty, banku lub SKOK-u). Zaproponowano uzależnienie stosowania tych zwolnień od tego, że podatnik najpóźniej przed dniem wykonania czynności, o których mowa w poz. 38 i 39 załącznika, upoważni, co najmniej do końca 2017 r., bank lub SKOK prowadzące rachunek, na który dokonywana jest zapłata z tytułu tych czynności, do przekazywania organom podatkowym lub organom kontroli skarbowej informacji o wszystkich transakcjach dokonywanych na tym rachunku. Zwolnienia będą mieć zastosowanie od 1 stycznia 2017 r. także do podatników, którzy na dzień 1 stycznia 2017 r. rozpoczynają lub kontynuują świadczenie czynności wymienionych w poz. 38 i 39 załącznika, pod warunkiem złożenia najpóźniej do końca grudnia 2016 r. upoważnienia, na okres co najmniej do końca 2017 r. Upoważnienie powinno być sporządzane w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzyma bank lub SKOK, drugi przekazany zostanie do naczelnika urzędu skarbowego.

Planuje się także utrzymanie na dotychczasowych zasadach zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących dla wynajmu i usług zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (PKWiU ex 68.20.1). Przy czym, w związku z modyfikacją przesłanek zastosowania zwolnienia dla poz. 39 w § 2 projektowanego rozporządzenia ma zostać dodany ust. 3. Jak uzasadniono, charakter przedmiotowych usług, okoliczność, że, co do zasady, są one zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, powodują, iż mogą one korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania w kasie. Mając jednak na uwadze interes nabywcy takich usług (najemcy), stosowanie zwolnienia uzależnione będzie od tego, że najemca otrzyma fakturę albo zapłata nastąpi za pośrednictwem poczty, banku lub SKOK-u.

Ponadto proponuje się wprowadzenie dodatkowego zwolnienia dla usług opieki medycznej (np. usług rehabilitacyjnych) oraz usług masażu, wykonywanych osobiście przez osoby niewidome posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Zwolnienie to dotyczyłoby osób samodzielnie prowadzących działalność gospodarczą i niezatrudniających pracowników. Wprowadzenie tego zwolnienia jest uzasadnione brakiem na rynku technicznych rozwiązań pozwalających na samodzielne korzystanie z kas rejestrujących przez osoby niewidome (dodano poz. 51 w załączniku).

Wyłączenia ze zwolnienia

W § 4 projektu rozporządzenia zawarto katalog czynności, do których nie mają zastosowania zwolnienia z kas. Mają być nadal utrzymane zasady wyłączenia ze zwolnienia z kas pozycji wymienionych w tym przepisie, przy czym zdecydowano się na wyłączenie z obligatoryjnego stosowania kas usług opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów - wykonywanych przez osoby wskazane w poz. 51 załącznika do projektu rozporządzenia.

Dodatkowo zaproponowano odstąpienie od wprowadzonego obecnym rozporządzeniem okresu dostosowawczego na zainstalowanie kasy rejestrującej dla usług objętych bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania (przewidującego ich zwolnienie, co do zasady, przez okres ponad dwóch miesięcy). Tym samym w przypadku podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2016 r. świadczenie usług wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c)-j) obecnego rozporządzenia, powstałby obowiązek ewidencji przy zastosowaniu kas z chwilą wykonania tych czynności.

W § 4 ust. 2 pkt 1 projektu rozporządzenia dodano też zapis, na mocy którego bezwzględnemu obowiązkowi ewidencyjnemu nie będzie podlegać świadczenie usług na warunkach określonych w poz. 36 załącznika do rozporządzenia przez podatnika, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT. Oznacza to, że nabycie i odsprzedaż przez podatnika - pracodawcę usług pracownikowi będą wyłączone z bezwzględnego obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących. Ponadto bezwzględnemu obowiązkowi ewidencyjnemu nie będzie podlegać świadczenie usług w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, usług prawniczych oraz doradztwa podatkowego na warunkach określonych w § 2 ust. 4 oraz poz. 39 załącznika do rozporządzenia. Będzie tak, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za pośrednictwem poczty, banku lub SKOK-u, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie będzie wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła oraz jeśli podatnik dokona omawianego upoważnienia.

Utrata zwolnienia

Generalnie utrzymano zasadę, że utrata prawa do zwolnienia z kas następuje po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym wystąpiło zdarzenie uniemożliwiające korzystanie ze zwolnienia.

W § 8 ust. 2 określono, że w przypadku podatników, którzy nie przestali spełniać warunków do zwolnienia z kas przed dniem wejścia w życie omawianego projektu oraz nie zostali zwolnieni z obowiązku ewidencjonowania na podstawie § 2 i § 3, zwolnienie z kas traci moc z dniem 1 marca 2017 r. Jeśli podatnik rozpoczął ewidencjonowanie czynności wymienionych w poz. 36, 41 lub 42 załącznika, zwolnienia, o którym mowa w § 2 ust. 1, w zakresie tych czynności ewidencjonowanych, nie będzie się stosować.

W § 9 projektu rozporządzenia zawarto regulację, zgodnie z którą podatnicy korzystający ze zwolnienia na podstawie § 2 ust. 1 oraz poz. 37 lub 38 załącznika do obecnie obowiązującego rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas, albo rozpoczynający z dniem 1 stycznia 2017 r. wykonywanie czynności wymienionych w poz. 38 lub 39 załącznika do rozporządzenia - w celu skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w § 2 ust. 1 oraz poz. 38 lub 39 załącznika do rozporządzenia, powinni upoważnić w terminie do dnia 31 grudnia 2016 r., na okres co najmniej do końca 2017 r., bank mający siedzibę na terytorium kraju lub SKOK, prowadzący rachunek, na który dokonywana jest zapłata z tytułu tych czynności, do przekazywania organom podatkowym lub organom kontroli skarbowej informacji o wszystkich transakcjach dokonywanych na tym rachunku.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4.11.2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. poz. 1544)